Gluten en je darmgezondheid

Internationale maand van Coeliakie

De maand mei is de internationale maand van coeliakie. Deze autoimmuunaandoening is ook wel gekend als glutenintolerantie en geeft bij de persoon in kwestie een waaier aan klachten, gaande van buikpijn, diarree, constipatie, ziek gevoel, slijmvorming, tot migraine, brainfog en huidaandoeningen. Het kan soms zeer lang duren vooraleer de aandoening wordt vastgesteld. Dit ligt vaak aan een zeer symptomatische benadering van de klachten, waardoor het ene symptoom plaats maakt voor een ander zolang de ware oorzaak niet aangepakt wordt.

Wat doet gluten in de darm?

Gluten, of liever het eiwit gliadine in gluten, triggert de vrijgave van zonuline in de darm die de ‘poorten’ of Tight Junctions(TJ) van de darmwand openzetten. Dit zorgt ervoor dat er onverteerde stukjes voeding, bacteriën en pathogenen naar de bloedbaan kunnen doorkomen, die normaal gesproken tegengehouden worden door de TJ.

Het immuunsysteem staat daardoor steeds in een laaggradige activatiestand met verlies aan energie en voedingsstoffen tot gevolg.

Exorfines en hun neurologisch effect

Bij de vertering van gluten komen morfine-achtige stoffen vrij, exorfines genaamd. Ze lijken op endorfines, onze lichaamseigen pijnstillende stoffen. Endorofines worden door de hypofyse aangemaakt bij bv extreme inspanning, pijn, pittig eten en orgasme. Ze stimuleren ook het vrijgave van de neurotransmitter dopamine, die een belangrijke rol speelt in het beloningscentrum van het brein.

Wanneer nu exorfines vrijkomen in de darm na het eten van gluten, maar ook caseïne uit zuivel, is er aan de ene kant een verdovend effect, waardoor de persoon geen pijn ervaart van de darmschade.

Aan de andere kant geeft het eten van gluten een stimulerend effect in het beloningscentrum, hetgeen verslavend werkt. Stoppen met gluten eten is daarom de eerste periode moeilijk, omdat deze exorfines niet meer hun werk doen. Dit is uiteraard van voorbijgaande aard en uiteindelijk komt er meer energie, mentale balans en helderheid als beloning voor je doorzettingsvermogen.

Het verschil tussen coeliakie en glutensensitiviteit

Bij mensen met coeliakie is er een genetische factor aanwezig, die ervoor zorgt dat zowel het aangeboren als het verworven immuunsysteem reageren, wanneer gluten in de darm schade aanricht. Deze extreme reactie is verantwoordelijk voor een afvlakking van de darmvlokken in de darm met onherroepelijke schade als gevolg. De oppervlakte van de darmwand is hierdoor aanzienlijk gereduceerd en bemoeilijkt de opname van nutriënten.

In de praktijk zie ik echter vooral veel mensen die glutensensitiviteit hebben opgebouwd door langdurig en veelvuldige consumptie van gluten. Zij kunnen ook een aantal klachten hebben, die verdwijnen door gluten uit hun voedingspatroon te halen voor een bepaalde periode.

Na de herstelfase van de darmen kunnen ze weer af en toe iets van gluten eten zonder klachten te krijgen.

Industriële landbouw

De laatste decennia is het aandeel gluten in tarwe, rogge en gerst alleen maar gestegen tot wel 5 keer zoveel als in ‘grootmoeders tijd’. Mijn advies is daarom bij iedereen met energie en gezondheidsklachten om bewust om te gaan met het eten van gluten en zoveel mogelijk te zoeken naar gezonde alternatieven.

Heb je naar aanleiding van deze post vragen of wil je je chronische klachten aanpakken?

Contacteer me voor een gespecialiseerde labtest of boek een vrijblijvend kennismakingsgesprek.